Trong quy trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), đánh giá chất lượng phôi là một bước quan trọng giúp xác định khả năng phôi có thể phát triển thành thai nhi khỏe mạnh. Đánh giá chất lượng phôi giúp các chuyên gia sinh sản chọn ra những phôi có triển vọng cao nhất, nhằm tăng tỷ lệ thành công của quy trình IVF và giúp gia đình sớm đạt được mong muốn có con. Đặc biệt, ở mỗi giai đoạn phát triển của phôi, chất lượng phôi sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng để đánh giá khả năng phát triển bền vững của phôi sau khi chuyển vào tử cung.
Phôi là gì và phát triển ra sao trong IVF?
Phôi là giai đoạn phát triển đầu tiên của trứng đã thụ tinh. Trong IVF, quá trình này xảy ra bên ngoài cơ thể người mẹ. Sau khi thụ tinh thành công, phôi sẽ trải qua nhiều giai đoạn phát triển, từ tế bào đơn giản ban đầu (trứng đã thụ tinh) đến blastocyst (phôi nang). Mỗi giai đoạn đều quan trọng, bởi lẽ chất lượng của phôi ở từng bước phát triển này sẽ ảnh hưởng đến khả năng cấy ghép và phát triển thành thai nhi.
Giai đoạn đầu tiên phát tiên phát triển của trứng đã thụ tinh được gọi là phôi. Khi thực hiện IVF, quá trình này sẽ xảy ra ở bên ngoài cơ thể người mẹ. Sau khi thụ tinh thành công, phôi sẽ trải qua nhiều giai đoạn phát triển, từ tế bào đơn giản ban đầu (trứng đã thụ tinh) đến blastocyst (phôi nang). Mỗi giai đoạn đều quan trọng, bởi lẽ chất lượng của phôi sẽ từng bước phát triển ảnh hưởng đến khả năng cấy ghép và phát triển thành thai nhi.
Tiêu chí đánh giá chất lượng phôi trong IVF
Chất lượng phôi được đánh giá dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:
- Số lượng tế bào: Số lượng tế bào của phôi là yếu tố đầu tiên được xem xét. Phôi phát triển bình thường sẽ có số lượng tế bào tăng gấp đôi sau mỗi 24 giờ. Ví dụ, vào ngày thứ 3 sau thụ tinh, một phôi chất lượng tốt thường có khoảng 6-8 tế bào.
- Hình dạng và kích thước tế bào: Các tế bào trong phôi nên có kích thước đều nhau và không có dị dạng. Các tế bào phân chia đồng đều thường được coi là dấu hiệu của một phôi tốt.
- Mức độ phân mảnh tế bào: Phôi chất lượng cao có mức độ phân mảnh tế bào thấp. Phân mảnh tế bào là hiện tượng khi các tế bào không hoàn toàn phân chia, dẫn đến các mảnh nhỏ không cần thiết. Phôi có mức phân mảnh dưới 10% thường có tỷ lệ thành công cao hơn.
- Phát triển giai đoạn phôi nang (blastocyst): Phôi nang là giai đoạn phát triển sau khi thụ tinh từ 5 đến 6 ngày, khi phôi đã phân chia thành khoảng 100 tế bào. Phôi nang có cấu trúc hoàn chỉnh hơn, giúp quá trình cấy ghép vào tử cung thuận lợi hơn và tăng khả năng thành công.
- Điểm số phôi: Dựa vào các yếu tố trên, phôi thường được xếp loại từ A đến D. Phôi loại A có chất lượng tốt nhất, B là khá, C và D có chất lượng thấp hơn và khả năng phát triển thành thai nhi cũng giảm đi tương ứng.
Ý nghĩa của việc đánh giá chất lượng phôi trong IVF
Việc đánh giá chất lượng phôi giúp các bác sĩ đưa ra quyết định quan trọng. Bởi nó giúp chọn lựa phôi chất lượng tốt nhất. Chỉ những phôi đạt tiêu chuẩn tốt nhất mới được chọn để chuyển vào tử cung, tăng tỷ lệ thành công của quá trình thụ tinh trong ống nghiệm. Không chỉ vậy, khi đánh giá chất lượng phôi sẽ đưa tới quyết định chọn phôi để giảm nguy cơ đa thai. Khi lựa chọn phôi chất lượng cao, số lượng phôi cần cấy ghép có thể được giới hạn ở mức an toàn. Điều này giúp giảm nguy cơ sinh đa thai và các biến chứng có thể gặp phải trong thai kỳ.
Việc đánh giá chất lượng phôi trong IVF cũng giúp hỗ trợ quyết định bảo quản phôi. Trong trường hợp có nhiều phôi chất lượng tốt, bác sĩ có thể tư vấn bảo quản phôi bằng cách đông lạnh. Những phôi này có thể được sử dụng cho các lần cấy ghép sau mà không cần phải trải qua quá trình kích thích buồng trứng lại từ đầu.
Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng phôi
Có nhiều yếu tố tác động đến chất lượng phôi, bao gồm:
Độ tuổi của người mẹ có thể đánh giá một phần chất lượng trứng. Độ tuổi càng cao, chất lượng trứng càng giảm, dẫn đến chất lượng phôi cũng giảm. Phụ nữ dưới 35 tuổi thường có phôi chất lượng tốt hơn so với phụ nữ trên 40 tuổi.
Không chỉ trứng mà tinh trùng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo phôi khỏe mạnh. Do đó việc tinh trùng cần qua sàng lọc, đủ khỏe mạnh, chất lượng tốt, không bị dị dạng sẽ góp phần có được phôi khỏe mạnh.
Chất lượng của phôi cũng phụ thuộc vào điều kiện nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Do đó phòng thí nghiệm cần được bảo đảm đủ về nhiệt độ, độ đảm, khử khuẩn theo tiêu chuẩn y tế phòng tạo phôi. Điều này sẽ giúp phôi phát triển tốt hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chọn lựa phôi chất lượng cao.
Ngoài ra, phương pháp lọc rửa và chọn lựa trứng, tinh trùng là các kỹ thuật y học tiên tiến giúp chọn lựa những tế bào tốt nhất, hỗ trợ tăng khả năng thụ tinh và phát triển phôi thành công.
Tóm lại, việc đánh giá chất lượng phôi là một phần quan trọng và không thể thiếu trong quy trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Chọn lựa phôi chất lượng tốt sẽ giúp tăng khả năng thành công của IVF, giảm thiểu nguy cơ và chi phí điều trị cho các gia đình. Đồng thời, việc hiểu rõ quy trình và ý nghĩa của từng yếu tố đánh giá sẽ giúp các cặp vợ chồng có cái nhìn chính xác và chuẩn bị tốt hơn cho hành trình chào đón đứa con đầu lòng.
Miễn trừ trách nhiệm: Các bài viết của IVF Center chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.